MAGAZETI YA LEO IJUMAA SEPTEMBA 05, 2025

Na Mapuli Kitina Misalaba

Usiku wa leo, Septemba 7, 2025, dunia inashuhudia tukio adimu la kupatwa kwa mwezi kamili (Total Lunar Eclipse), maarufu kama ‘Blood Moon’. Katika tukio hili, mwezi unaonekana kuwa na rangi nyekundu kutokana na miale ya jua kupenya anga la dunia na kugonga uso wa mwezi.

Kwa mujibu wa taarifa za wataalamu wa anga kutoka NASA, EarthSky, Timeanddate.com na pia Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania (TMA), tukio hili limeanza kwa hatua ya kivuli (Penumbral Eclipse) saa 12:28 jioni, likafuatia kivuli kizito (Partial Eclipse) saa 1:26 usiku, na kipindi cha giza kamili (Totality) kilidumu kwa takribani dakika 82, kuanzia saa 2:30 hadi 3:52 usiku. Tukio lote litahitimishwa saa 5:55 alfajiri.
(Vyanzo: NASA Eclipse Website, TMA, EarthSky.org, Timeanddate.com)

---

SEHEMU ZILIZOLIONA TUKIO

Kwa mujibu wa TMA, tukio hili linaonekana katika mabara ya Ulaya, Asia, Australia na Afrika, ambapo nchini Tanzania hali ya kupatwa kwa mwezi limeanza kuonekana kuanzia saa 2:29 usiku. Tukio lote limekadiriwa kudumu kwa takribani saa sita.

---

HISTORIA YA MATUKIO YA KUPATWA KWA MWEZI KARIBUNI

Ili kuonesha mwendelezo wa matukio ya aina hii, kumbukumbu za hivi karibuni ni kama ifuatavyo:

• 26 Mei 2021 – “Super Flower Blood Moon”, kupatwa kamili kwa mwezi.

• 16 Mei 2022 – Kupatwa kwa mwezi kamili lililodumu zaidi ya saa moja.

• 8 Novemba 2022 – Kupatwa kwa mwezi kamili lililoshuhudiwa sehemu kubwa ya dunia.

• 14 Machi 2025 – Tukio la kupatwa kwa mwezi kamili lililotokea miezi michache kabla ya hili la Septemba.

Yajayo

• 21 Septemba 2025 – Kupatwa kwa jua kwa sehemu (Partial Solar Eclipse).

• 3 Machi 2026 – Kupatwa kwa mwezi kamili litakalofuata baada ya hili.

• 28 Agosti 2026 – Kupatwa kwa mwezi kwa sehemu.

(Vyanzo: NASA Eclipse Catalog, Wikipedia Lunar Eclipses, Space.com)

---

MAANA NA UMUHIMU WA KISAYANSI

Kisayansi, kupatwa kwa mwezi ni tukio linalothibitisha mpangilio wa anga kati ya dunia, mwezi na jua. Ni fursa ya kujifunza zaidi kuhusu mionzi ya mwanga, mwendo wa dunia na mwezi, na kwa tofauti na kupatwa kwa jua, ni salama kabisa kutazamwa kwa macho bila kinga yoyote.

Kwa mujibu wa TMA, mzunguko wa mwezi una uhusiano mkubwa na kupwa na kujaa kwa maji ya bahari. Hali hii huweza kuongeza kiwango cha maji wakati wa tukio, lakini haileti madhara kwa binadamu bali huongeza uhalisia wa nguvu za mvuto kati ya dunia na mwezi.

---

MAANA ZA KITAMADUNI NA KIIMANI

Katika tamaduni mbalimbali duniani, kupatwa kwa mwezi kumekuwa na maana tofauti:

• Nchini India, tukio hili hujulikana kama Chandra Grahan, ambapo jamii huamini ni muda wa kujitakasa na kufanya ibada maalum.

• Katika historia ya Kiafrika, baadhi ya jamii zilihusisha kupatwa na ishara za mabadiliko ya msimu au matukio muhimu ya kijamii.

---

MITAZAMO YA KIASTROLOJIA

Kwa wanaoamini nyota na astrology, kupatwa kwa mwezi wa Septemba 7, 2025, kuliangukia kwenye nyota ya Pisces. Wanaastrologia wanaeleza kuwa ni kipindi cha mabadiliko ya kihisia, msamaha na kupanga upya maisha, na kwamba kipindi cha “Eclipse Corridor” kati ya Septemba 7–21 ni cha kujitafakari zaidi kuliko kufanya maamuzi makubwa.
(Chanzo: Elle Magazine Astrology Section, NY Post Astrology Column)

---

FAIDA KWA JAMII

Zaidi ya mitazamo ya kiimani na kifalsafa, kupatwa kwa mwezi ni tukio la kielimu na kijamii:

• Hutoa fursa kwa wanafunzi na walimu kujifunza somo la anga kwa njia ya moja kwa moja.

• Ni tukio linalowaunganisha watu duniani kote, bila kujali mipaka ya taifa, kwani wote hushuhudia jambo moja la asili.

• Ni njia ya kuimarisha sayansi katika jamii, kuhimiza utafiti na hamasa ya kizazi kipya kwenye masuala ya anga.

---

HITIMISHO

Kupatwa kwa mwezi ni zaidi ya tukio la kupendeza machoni. Ni darasa la sayansi, ni kumbukumbu ya kitamaduni, ni tafakari ya kiroho kwa wengine, na ni daraja linalounganisha binadamu wote chini ya anga moja. Tukio la Septemba 7, 2025 litaacha alama katika historia ya anga, na kwa hakika linaendelea kufundisha kuhusu nafasi ya dunia katika ulimwengu mpana zaidi.

✍🏾 MISALABA MEDIA

🥃🍶 TUMIA VINYWAJI BORA VYA EAST AFRICAN SPIRITS – BEI RAFIKI, LADHA SAFI BILA HARUFU MBAYA